Istotą wychowania w Zespole Szkół jest przygotowanie ucznia do właściwego korzystania z wolności i odpowiedzialnego podejmowania decyzji o własnym losie oraz poczucia odpowiedzialności za innych.

 Założenia podstawowe

1. Wszyscy pracownicy szkoły są wychowawcami – wychowują swą osobowością i postawą, stając się wzorcem do naśladowania.
2. Staramy się przeciwdziałać złu, nim się ono przejawi w konkretnym zachowaniu.
3. Brak obojętności jest podstawową zasadą wszystkich członków wspólnoty szkolnej.
4. Nauka i udział we wspólnych działaniach na rzecz dobra wspólnego jest podstawowym obowiązkiem ucznia.
5. Atmosfera wzajemnego zrozumienia i szacunku pomiędzy uczniami, nauczycielami i wszystkimi pracownikami jest podstawą współpracy w szkole.
6. Wszelkie działania wychowawcze służą harmonijnemu rozwojowi psychofizycznemu uczniów, kształtowaniu postawy empatii i asertywności.
7. Przez codzienne realizowanie celów staramy się zmierzać w kierunku osiągnięcia przez naszych uczniów ideału wychowawczego absolwenta Zespołu Szkół w Prusicach.

 Cele wychowawcze

Efektem pracy wychowawczej jest absolwent:

• Pozytywnie nastawiony wobec siebie i innych, życzliwy i uczciwy
• Rozumiejący wagę odpowiedzialności za siebie i innych
• Wrażliwy na krzywdę i cierpienia innych ludzi
• Odznaczający się kulturą osobistą wyrażającą się w postawie, mowie, wyglądzie zewnętrznym i dbałości o estetykę otoczenia
• Kulturalnie wykorzystujący wolny czas
• Szanujący odmienność poglądów, narodowości, ras, religii
• Szanujący starszych, opiekuńczy wobec młodszych
• Kochający Ojczyznę, jej tradycje, język, kulturę i świadomy poczucia odpowiedzialności za jej pomyślność
• Przygotowany do świadomego podjęcia dalszej nauki
• Aktywny, rzetelny, bezinteresowny
• Świadomy swej więzi z innymi ludźmi
• Szanujący przyrodę
• Miłujący prawdę i poszukujący, zdolny do wysiłku intelektualnego i fizycznego na miarę swych możliwości
• Odporny na patologię społeczną, refleksyjny wobec środków masowego przekazu.

 Ideał wychowawczy

1. Rozwija w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poznanie prawdy, dobra i piękna.
2. Ma świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów, jak i edukacji na etapie gimnazjum.
3. Staje się coraz bardziej samodzielny w dążeniu do dobra, w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie i odpowiedzialność za innych, wolność własną z wolnością innych.
4. Poszukuje, odkrywa i dąży, na drodze rzetelnej pracy, do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie.
5. Uczy się szacunku dla wspólnego dobra, jako podstawy życia społecznego oraz przygotowuje się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie, w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych.
6. Przygotowuje się do rozpoznawania wartości oraz wykorzystuje możliwości doskonalenia się.
7. Kształtuje w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów, umie współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnoty nauczycieli i uczniów.

 Metody i formy działania

Formy i środki działania:

1. Uczestnictwo w działaniach wspólnych: pracy społecznej, uroczystościach państwowych i szkolnych, wycieczkach i wspólnej zabawie, spotkaniach z zasłużonymi dla społeczeństwa ludźmi.
2. Tematyczne godziny z wychowawcą korelujące z programem wychowawczym szkoły.
3. Prelekcje i programy o charakterze wychowawczym przygotowane przez specjalistów a skierowane do rodziców, uczniów i nauczycieli.
4. Spotkania z rodzicami:

• Ogólnoszkolne z dyrektorem
• Klasowe z wychowawcą
• Okresowe konsultacje zgodnie z przyjętym harmonogramem
• Indywidualne

1. Stała współpraca rodziców, dyrekcji, nauczycieli i innych pracowników szkoły w rozwiązywaniu bieżących problemów wychowawczych.
2. Rady pedagogiczne o charakterze szkoleniowym.
3. Działalność samorządu szkolnego oraz innych organizacji młodzieżowych.
4. Przyjęcie kalendarza imprez na każdy rok szkolny.
5. Wycieczki turystyczne i przedmiotowe, udział w spektaklach teatralnych, koncertach i seansach filmowych.
6. Pomoc w organizowaniu czasu wolnego uczniom:

• Organizacja przerw międzylekcyjnych – nadzór nauczycieli dyżurnych
• Działalność kół zainteresowań
• Konkursy przedmiotowe i artystyczne oraz zawody sportowe
• Zabawy, kuligi, ogniska i inne spotkania o charakterze rekreacyjnym

1. Kształtowanie poczucia więzi ze szkołą i tworzenie oraz pielęgnowanie tradycji:

• Ślubowanie klas pierwszych
• Spotkania z absolwentami
• Obchody uroczystości państwowych i religijnych
• Pogłębianie wiedzy o patronie przez uczniów Szkoły Podstawowej, budowanie poczucia tożsamości ze szkołą poprzez obchody rocznic sienkiewiczowskich
• Podjęcie działań Gimnazjum zmierzających do wyboru patrona
• Pomoc ludziom potrzebującym
• Kontakty z innymi szkołami, wymiany językowe

1. Skompletowanie przez bibliotekę szkolną księgozbioru literatury psychologiczno-pedagogicznej i jego uaktualnienie.

 Nauczyciele i inni pracownicy Zespołu Szkół

1. Podstawowym obowiązkiem każdego nauczyciela i pracownika szkoły jest punktualne rozpoczynanie i kończenie zajęć oraz rzetelne ich przygotowanie. Wymagamy punktualności od siebie i innych, odnotowując obecność uczniów i nauczycieli na zajęciach w dzienniku lekcyjnym oraz na liście obecności (pracownicy niepedagogiczni).
2. Nauczyciel, kierując się dobrem ucznia, gotów jest poświęcić mu swój czas po uprzednim ustaleniu terminu konsultacji indywidualnych.
3. Nauczyciel zachowuje neutralność polityczną i wyznaniową w pracy dydaktycznej i wychowawczej, nie prowadzi agitacji, dbając o udzielenie uczniom obiektywnych informacji w stosownym czasie (wychowanie patriotyczne WPO, godziny z wychowawcą).
4. Każdy nauczyciel wprowadza do tematyki swego przedmiotu elementy programu wychowawczego szkoły.
5. Każdy nauczyciel dba o doskonalenie swej wiedzy i umiejętności poprzez lekturę fachowych publikacji i uczestniczenie w formach doskonalenia zawodowego zgodnie z przyjętym harmonogramem.
6. Obowiązkiem nauczyciela jest każdorazowe reagowanie na dostrzeżone dobro i zło.
7. Nauczyciel dba o stworzenie klimatu życzliwości na zajęciach, dba o eliminowanie nieuzasadnionego lęku, nie stosuje terroru jako metody wychowawczej.
8. Nauczyciel przestrzega zasad zawartych w statucie i regulaminach szkolnych.
9. Nauczyciele i inni pracownicy zespołu szkół winni być traktowani podmiotowo przez dyrekcję zespołu szkół, innych pracowników, rodziców i uczniów.
10. Nauczyciele podejmują się funkcji wychowawczych świadomie i dobrowolnie, kierując się dobrem wychowanków.
11. Nauczyciele i inni pracownicy zespołu odnoszą się do siebie z szacunkiem, dbając o swą godność zawodową.

 Wychowawca

1. Opracowuje w oparciu o program wychowawczy szkoły klasowy program wychowawczy, konsultując go z uczniami i rodzicami.
2. Dba o prawidłową atmosferę wspólnoty klasowej.
3. Uczestniczy we wszystkich imprezach klasowych.
4. Organizuje wycieczki.
5. W miarę potrzeb odwiedza wychowanka w jego miejscu zamieszkania, zna jego sytuację materialną i wychowawczą.
6. Czuwa nad postępami ucznia w nauce i frekwencją na zajęciach szkolnych, jest w stałym kontakcie z rodzicami ucznia.
7. Organizuje współpracę z rodzicami.
8. Prowadzi prawidłowo i systematycznie dokumentację klasową.

 Rodzice

1. Rodzice to główni wychowawcy swych dzieci. Szkoła spełnia w ich działaniach funkcję pomocniczą.
2. Każdy rodzic winien aktywnie uczestniczyć w życiu szkoły i klasy w zadeklarowanej dziedzinie: wychowawczej, kulturalnej, gospodarczej, porządkowej. W swej współpracy postępuje zgodnie z założeniami programu wychowawczego szkoły.
3. Uczestniczy w zebraniach rodziców, konsultacjach i prelekcjach.
4. Zawiadamia wychowawcę o przyczynach nieobecności ucznia na zajęciach szkolnych w możliwie krótkim terminie. Dostarcza pisemne usprawiedliwienie nieobecności swego dziecka na lekcjach.
5. Dba o higienę estetyczny wygląd i ubiór dziecka.

Sytuacje wymagające szczególnej aprobaty wychowawczej wobec uczniów, którzy podejmują się:

1. Aktywnego udziału w życiu szkoły i środowiska lokalnego.
2. Efektywnie pracują nad sobą; poprawiają oceny, zaprzestają wagarów i spóźnień, opanowują agresję i emocje negatywne.
3. Systematycznie dbają o klasę lub pracownię.
4. Pomagają w bibliotece.
5. Dbają o wystrój szkoły i jej otoczenia.
6. Pomagają kolegom niepełnosprawnym i mniej uzdolnionym w nauce.
7. Pomagają osobom starszym, samotnym bądź niepełnosprawnym poza szkołą.
8. Pomagają rodzicom, rodzeństwu i innym ludziom, szczególnie w trudnych sytuacjach życiowych.
9. Mają dobry wpływ na kolegów i koleżanki.
10. Przeciwdziałają przemocy i patologiom, mają szczególne zasługi dla ochrony czyjegoś życia, zdrowia, mienia.
11. Dbają o kulturę osobistą, są taktowni.

Uczniowie zasługujący na pochwałę i nagrodę otrzymują ją zgodnie ze statutem szkoły. W szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się możliwość zastosowania innych form premiowania niż zapisane w statucie. Decyzję w tej sprawie podejmuje rada pedagogiczna.

 Sytuacje wymagające interwencji wychowawczej

Zasady ogólne:

1. Podstawą systemu wychowawczego jest ponoszenie konsekwencji popełnionego czynu i dokonanie naprawy wyrządzonych szkód.
2. Sprawcy nagannego czynu należy wyjaśnić istotę tkwiącego w jego postępku zła i wychowawczy sens kary.
3. Ocenie podlega zarówno zachowanie ucznia w szkole jak i poza nią.
4. W przypadku szczególnych zasług ucznia może nastąpić złagodzenie kary, a nawet jej nadzwyczajne darowanie.
5. W przypadkach nietypowych karę określa rada pedagogiczna.

Sytuacje niewłaściwe wymagające interwencji wobec uczniów, którzy dopuszczają się:

1. Niesolidności, nieterminowości, niewywiązywania się ze zobowiązań.
2. Wagarów i spóźnień.
3. Niechlujnego i niestosownego wyglądu, braku higieny osobistej.
4. Braku obuwia zmiennego, niewłaściwego stroju na lekcjach wychowania fizycznego.
5. Dewastacji mienia szkolnego, prywatnego i publicznego.
6. Niszczenia przyrody, w szczególności znęcania się nad zwierzętami.
7. Nieopanowanego gniewu i agresji.
8. Przemocy fizycznej i moralnej wobec słabszych.
9. Krzywdzenia innych bezpodstawnymi pomówieniami, podważania autorytetu nauczycieli i rodziców, okazywania im brak szacunku.